www.TheSeaNation.gr

Σε 29 ανέρχονται οι προτάσεις για την επιβίωση και ανάπτυξη της ακτοπλοΐας και της βελτίωσης των συνδέσεων με τα νησιά που περιλαμβάνονται στην μελέτη του Ελληνικού Επιμελητηριακού Συνδέσμου Μεταφορών (ΕΕΣΥΜ) η οποία παρουσιάστηκε τη Δευτέρα 17/3 στο ΕΒΕΠ σε εκδήλωση με τίτλο: «Κρίσιμες ώρες για την Ακτοπλοΐα και τις συγκοινωνίες των ελληνικών νησιών: το πρόβλημα και οι πιθανές λύσεις».

Οι προτάσεις είναι:

1. Επανεξέταση και ανασχεδιασμός (κατόπιν εμπεριστατωμένης μελέτης) των Ελάχιστων Απαιτήσεων Σύνδεσης (ΕΑΣ) και του Ενδεικτικού Γενικού Δικτύου Ακτοπλοϊκών Συγκοινωνιών (ΕΓΔΑΣ) και καθορισμός ενός Βέλτιστου Δικτύου Νησιωτικών Συνδέσεων (ΒΔΝΣ), το οποίο θα περιλαμβάνει Περιφερειακούς Συγκοινωνιακούς Κόμβους (ΠΣΚ) που θα μπορούσαν να αναπτυχθούν ανά νησιωτική περιφέρεια, στο πλαίσιο ενός συστήματος που να συνδυάζει, στον βαθμό που αυτό είναι εφικτό, τη συνεργασία κομβικών γραμμών και ακτινικών συνδέσεων μέσω ανταποκρίσεων με την εφαρμογή του συστήματος «Hub and Spoke» και τον συνδυασμό μεταφορικών μέσων.

Ως Βέλτιστο Δίκτυο Νησιωτικών Συνδέσεων θεωρείται αυτό που ενσωματώνει τις Ελάχιστες Απαιτήσεις Σύνδεσης (ΕΑΣ) και προτείνει την καλύτερη δυνατή λύση με βάση συγκεκριμένα κριτήρια και παραμέτρους, όπως: επιβατικές και εμπορευματικές ροές, κοινωνικο-οικονομικές ανάγκες, ιδιαίτερα χαρακτηριστικά νησιών και τοπικών κοινωνιών, με όρους μεταφορικού έργου και πλοίων/αριθμού δρομολογίων και συγχώνευση υφιστάμενων γραμμών. Επίσης, περιλαμβάνει Περιφερειακούς Συγκοινωνιακούς Κόμβους (ΠΣΚ) θαλασσίων και συνδυασμένων μεταφορών, για την καλύτερη αξιοποίηση όλων των μεταφορικών μέσων. Οι εργασίες αυτές θα πρέπει να εκτελεστούν από έμπειρους και εξειδικευμένους μελετητές, με την απαραίτητη συμμετοχή και των υπηρεσιών που έχουν σήμερα την αρμοδιότητα οργάνωσης των δρομολογίων Δημόσιας Υπηρεσίας (ΔY).

2. Εξέταση και μελέτη λύσεων προκειμένου για τη διεύρυνση υφιστάμενων δρομολογίων προς γειτονικές χώρες της Ανατολικής Μεσογείου (κυρίως Κύπρο και Τουρκία, αλλά και μελλοντικά Αίγυπτο, Λιβύη κ.α.), ώστε να αυξηθεί το μεταφορικό έργο φορτίων και επιβατών που εξυπηρετούνται από την ελληνική ακτοπλοΐα και να καταστεί το Αιγαίο διεθνής κόμβος για τις θαλάσσιες μεταφορές.

3. Εξέταση και εφαρμογή λύσεων με τη χρήση συνδυασμένων / πολυτροπικών μεταφορών επιβατών και εμπορευμάτων από και προς τα νησιά, σε συνεργασία πλοίου, αεροπλάνου, ελικόπτερου και υδροπλάνου, και σε κάποιες ειδικές περιπτώσεις και λεωφορείων .
Αναγκαία η συνεκτίμηση των ως άνω μεταφορικών μέσων στην αλυσίδα μεταφοράς (κατόπιν εμπεριστατωμένης μελέτης) προς εξασφάλιση αποτελεσματικών και οικονομικά βιώσιμων εναλλακτικών συγκοινωνιακών λύσεων στα νησιά, συμπεριλαμβανομένων και θεμάτων εισιτηρίων και μεταφοράς αποσκευών, στα πρότυπα υφιστάμενων βέλτιστων Ευρωπαϊκών πρακτικών.

4. Υλοποίηση κοινοπραξιών μεταξύ των ακτοπλοϊκών εταιρειών και των διοικήσεων λιμένων για την από κοινού διαχείριση slots στα λιμάνια που θα χαρακτηρισθούν ως «hubs».

5. Οργάνωση ανταγωνιστικού περιβάλλοντος μέσω ελκυστικότερων συμβάσεων ΔΥ και συνολική αναθεώρηση του Νόμου 2932 και εγκατάλειψη προκηρύξεων γραμμών αποκλειστικά για γ’ κατηγορίας πλοία, με ταυτόχρονη εισαγωγή ενδιάμεσων ρητρών μη καλής εκτέλεσης δρομολογίων, καθώς σήμερα δεν υπάρχει παρά μόνο η δυνατότητα έκπτωσης του αναδόχου για οποιοδήποτε παράπτωμα.
Αλλαγές προτείνονται στους όρους διαγωνισμών, για καθιέρωση της εποχικότητας, θέσπιση μετρήσιμων ποιοτικών κριτηρίων στην επιλογή πλοίου και όχι μόνο πλέον συμφέρουσας προσφοράς, σε συνδυασμό με τη μη κατηγοριοποίηση πλοίων με αντιστοίχιση μισθωμάτων. Τα ποιοτικά κριτήρια περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων: ταχύτητα, διάρκεια δρομολογίου, συνέπεια, άνεση επιβατών, εξυπηρέτηση ατόμων με κινητικά προβλήματα, άλλες προσφερόμενες υπηρεσίες κλπ.

6. Εφαρμογή πολυετών συμβάσεων ΔΥ, όπου αυτό είναι εφικτό, στα πρότυπα των αντίστοιχων αεροπορικών συμβάσεων ΔΥ (4ετείς) και σε συνάρτηση με τα χαρακτηριστικά κάθε πλοίου, για πλοία με συγκεκριμένα ποιοτικά χαρακτηριστικά, διευκολύνοντας έτσι τον στρατηγικό σχεδιασμό των ακτοπλοϊκών εταιρειών.

7. Δημιουργία «Παρατηρητηρίου Ακτοπλοΐας» για την καταγραφή της λειτουργίας της ακτοπλοΐας, την συγκέντρωση και επεξεργασία στατιστικών στοιχείων κίνησης, καταγραφής δρομολογίων, επιβατικών και εμπορευματικών ροών, προβλημάτων κτλ, ως εργαλείο για την υποβοήθηση στην ανάπτυξη πολιτικής και τη λήψη αποφάσεων, το οποίο θα λειτουργεί σε στενή συνεργασία με τους εμπλεκομένους και το αρμόδιο Υπουργείο.

8. Επιτάχυνση διαδικασιών σχεδιασμού και λειτουργίας νέου Ηλεκτρονικού Συστημάτων Κρατήσεων (ΗΣΚ), με συγκεκριμένες προδιαγραφές που θα ορίζονται σε νέο σχετικό Π.Δ., όπως οι πληροφορίες που πρέπει να παρέχονται και σε ποια μορφή (ηλεκτρονικές λίστες επιβαινόντων, στατιστικά στοιχεία κίνησης), τα απαραίτητα στοιχεία επί των εισιτηρίων κτλ.

9. Εξασφάλιση πόρων για τη λειτουργία του ακτοπλοϊκού συστήματος, μέσω νέων πηγών εσόδων, π.χ.: ποσοστό εσόδων Φ.Π.Α. και Διοδίων οδικών αξόνων κ.α.

10. Μείωση Φ.Π.Α. επιβατών και οχημάτων στα επίπεδα που ισχύουν για τις ξενοδοχειακές επιχειρήσεις (6,5%). Πιθανή εξάλειψη του Φ.Π.Α. για τις γραμμές Δ.Υ. κατά τους χειμερινούς μήνες (Οκτώβριο-Απρίλιο).

11. Επανεξέταση σύνθεσης και αναβάθμιση λειτουργίας του Συμβουλίου Ακτοπλοϊκών Συγκοινωνιών (ΣΑΣ) ή και πιθανής μετατροπής του σε Ρυθμιστική Αρχή Ακτοπλοϊκών Συγκοινωνιών.

12. Επανεξέταση χρησιμότητας όλων των επιδοτούμενων γραμμών ΔΥ οι οποίες αφορούν συνδέσεις μεταξύ λιμένων του ίδιου νησιού ή τροποποίηση των δρομολογίων και της αντίστοιχης αποζημίωσης για τις γραμμές εκείνες που συνδέουν ως μέρος δρομολογίου 2 λιμάνια του ίδιου νησιού. Το συνολικό ετήσιο όφελος είναι δύσκολο να εκτιμηθεί, καθώς οι περισσότερες συνδέσεις αυτής της κατηγορίας αποτελούν μέρος της συνολικής αποζημίωσης κάθε γραμμής, όμως θεωρείται σίγουρη η οικονομία χρόνου και η συντόμευση των δρομολογίων. (Παράρτημα 2, Πίνακας Π2.1)

13. Επανεξέταση των γραμμών που εξυπηρετούνται με συμβάσεις ανάθεσης ΔΥ που δεν εμπίπτουν στις ελάχιστες απαιτήσεις του ακτοπλοϊκού δικτύου. Σύμφωνα με την Ομάδα Εργασίας, θεωρείται εξαιρετικά πιθανό να μην είναι δυνατή η κατάργηση όλων των γραμμών ΔΥ που εμπίπτουν σε αυτή την κατηγορία. (Παράρτημα 2, Πίνακας Π2.2)

14. Εξέταση τροποποίησης του αριθμού δρομολογίων ή και εξέταση πλήρους κατάργησης των γραμμών οι οποίες υπερκαλύπτουν τις ελάχιστες απαιτήσεις σύνδεσης των νησιών με την πρωτεύουσα του Νομού στον οποίο ανήκουν ή/και την ηπειρωτική Ελλάδα. (Παράρτημα 2, Πίνακας Π2.3)

15. Επανεξέταση αιτιολόγησης και πιθανής τροποποίησης της ετήσιας αποζημίωσης των γραμμών ΔΥ, προκειμένου να αποφευχθούν αφ’ ενός η καταβολή δυσανάλογα μεγάλων ετήσιων αποζημιώσεων σε σχέση με τα πραγματικά κόστη της κάθε γραμμής και αφ’ ετέρου η έλλειψη ενδιαφέροντος συμμετοχής στους σχετικούς διαγωνισμούς λόγω μη οικονομικής βιωσιμότητας της κάθε γραμμής. (Παράρτημα 2, Πίνακας Π2.4)

Επισημαίνεται πως το θέμα είναι αρκετά σύνθετο, καθώς συνδέεται με την οικονομική επιβίωση του πλοίου και μπορεί να έχει σαν αποτέλεσμα διακοπή δρομολογίων. Στην περίπτωση κατά την οποία οι υψηλές δαπάνες οφείλονται στο γεγονός ότι η γραμμή αποτελεί προέκταση άλλης με αφετηρία τον Πειραιά και άρα εξυπηρετείται από πλοία υψηλότερης κατηγορίας (όπως στις παραπάνω υποπεριπτώσεις 3, 4, 7 του Πίνακα Π2.4 στο Παράρτημα 2), να εξεταστεί η δυνατότητα ακτινικής εξυπηρέτησης των νησιών, με την εφαρμογή του συστήματος Hub and Spoke.

16. Επανεξέταση συνδέσεων σημαντικού κόστους οι οποίες εξυπηρετούνται με Συμβάσεις Ανάθεσης ΔΥ και οι οποίες αφορούν πολύ μικρό επιβατικό κοινό, με σκοπό την εξασφάλιση του βέλτιστου αποτελέσματος με το ελάχιστο δυνατό κόστος.

Εγείρεται το ερώτημα της αλλαγής του τρόπου με τον οποίο επιτυγχάνονται οι παραπάνω συνδέσεις, είτε με την αλλαγή του τύπου του πλοίου που εξυπηρετεί κάθε μια από τις γραμμές αυτές είτε με την ολική αλλαγή του μέσου εξυπηρέτησης των περιοχών αυτών (από πλοίο σε αεροπλάνο, υδροπλάνο ή ελικόπτερο), εάν κριθεί η σύνδεση αυτή ικανοποιητική και περισσότερο συμφέρουσα οικονομικά. Σημειώνεται πως αποτελεί κοινή πεποίθηση πως όσο μικρός και αν είναι ο αριθμός των κατοίκων του εκάστοτε νησιού, θα πρέπει να εξασφαλίζεται επαρκής συγκοινωνιακή σύνδεση.

17. Επανεξέταση των οργανικών συνθέσεων των πλοίων και διατήρηση του πληρώματος μόνο κατά το διάστημα που πραγματοποιεί δρομολόγια.

18. Κατάργηση της υποχρέωσης των ακτοπλοϊκών εταιρειών να καταβάλλουν αντίτιμο για την τήρηση στρατηγικών αποθεμάτων πετρελαίου από τα ΕΛ.ΠΕ.

19. Επανεξέταση δυνατότητας μη καταβολής λιμενικών τελών για τις γραμμές ΔΥ.

20. Συνεκτίμηση μεγέθους πλοίου για την έκδοση απαγορευτικού πλόων και για πλοία μεγαλύτερα των 75 μέτρων καθώς και των τεχνικών χαρακτηριστικών λιμένων προέλευσης και προορισμού αλλά και των τοπικών καιρικών συνθηκών.

21. Έγκαιρη ανακοίνωση όλων των ακτοπλοϊκών δρομολογίων, για κάθε είδους πλοίο, συμπεριλαμβανομένων και των ταχυπλόων, κάθε 1η Νοεμβρίου εκάστου έτους και για το σύνολο του επόμενου έτους.

22. Βελτίωση της διαδικασίας καταβολής των αποζημιώσεων για τις γραμμές ΔΥ και εξέταση δυνατότητας προκαταβολής του 50% της αποζημίωσης που αντιστοιχεί στην κάθε γραμμή ΔΥ, σε μηνιαία βάση, με την ολοκλήρωση του μήνα, εφ’ όσον εκτιμάται ότι δεν υπάρχει πρόβλημα εξ αιτίας πολλών ακυρώσεων δρομολογίων.

23. Καταβολή αποζημίωσης στις ακτοπλοϊκές εταιρείες από το κράτος σε περιπτώσεις άσκησης κοινωνικής πολιτικής μέσω υποχρεωτικών εκπτώσεων ναύλου.

24. Καταβολή επιδόματος ανεργίας σε ναυτικούς, είτε από τον Ο.Α.Ε.Δ. είτε από νέο φορέα.

25. Μελέτη ανασχεδιασμού Ελάχιστων Απαιτήσεων Σύνδεσης (ΕΑΣ) και Ενδεικτικού Γενικού Δικτύου Ακτοπλοϊκών Συγκοινωνιών (ΕΓΔΑΣ), με στόχο τον καθορισμό Βέλτιστου Δικτύου Νησιωτικών Συνδέσεων (ΒΔΝΣ), το οποίο θα περιλαμβάνει και Περιφερειακούς Συγκοινωνιακούς Κόμβους (ΠΣΚ), εφαρμογή του συστήματος «Hub and Spoke» και τις απαραίτητες γεωγραφικές και εποχικές διαφοροποιήσεις.

Καθώς το θέμα είναι ιδιαίτερα σύνθετο και απαιτεί εξειδικευμένες γνώσεις, συνεργασία πολλών εμπλεκομένων μερών και επένδυση σε χρόνο αλλά και σε οικονομικούς πόρους, απαιτείται, όπως προαναφέρθηκε, η εκτέλεση των εργασιών αυτών να πραγματοποιηθεί, όπως προαναφέρθηκε, από έμπειρους και εξειδικευμένους μελετητές, με την απαραίτητη συμμετοχή και των υπηρεσιών που έχουν σήμερα την αρμοδιότητα οργάνωσης των δρομολογίων Δημόσιας Υπηρεσίας (ΔY).

26. Υλοποίηση Εθνικής Στρατηγικής Μεταφορών για όλα τα μέσα μεταφοράς και τους συνδυασμούς τους και για ολόκληρη τη χώρα, βασισμένο σε σχέδιο ανάπτυξης 20ετίας, με ανάπτυξη σεναρίων για την βελτίωση του συστήματος της Ακτοπλοΐας με χρήση πολυκριτιριακής ανάλυσης και δεικτών αποδοτικότητας λειτουργίας και κόστους/οφέλους εναλλακτικών σεναρίων. Τα σενάρια θα εξετάζουν και τις ελλείψεις σε απαραίτητες υποδομές για την λειτουργία του συστήματος «Hub and Spoke».

27. Εκπόνηση μελέτης 5-ετούς ορίζοντα για το μεταφορικό σύστημα (με έμφαση σε θαλάσσιες και εναέριες μεταφορές εσωτερικού), με δεδομένο το γενικότερο ορατό οικονομικό περιβάλλον και με έμφαση στην χάραξη, λειτουργία και κοστολόγηση των περιφερειακών συγκοινωνιακών κόμβων-ΠΣΚ, την επαναξιολόγηση των κρατικών ενισχύσεων στο μεταφορικό σύστημα εσωτερικού και την διερεύνηση χρηματοδότησης του μεταφορικού έργου με δημόσιους και ιδιωτικούς πόρους.

28. Εκπόνηση Μελέτης εντοπισμού, σχεδιασμού και δημιουργίας Κομβικών Λιμένων (Hubs), στα πλαίσια της εφαρμογής του συστήματος «Hub and Spoke» στην ακτοπλοΐα.

29. Εξέταση και εφαρμογή λύσεων με τη χρήση συνδυασμένων / πολυτροπικών μεταφορών επιβατών και εμπορευμάτων από και προς τα νησιά, σε συνεργασία πλοίου, αεροπλάνου, ελικόπτερου και υδροπλάνου, και σε κάποιες ειδικές περιπτώσεις και λεωφορείων .